Tehran International School

نمونه های انشاء: جشن سده

جشن سده

مردم ایران زمین همواره در تاریخ هزاران ساله ی پر افتخارشان جشن های فراوانی داشته اند که نشان از شکرگزاری و شادزیستن ایرانیان در تاریخ پرفراز و نشیبشان دارد.

جشن سده که بزرگداشت آتش است از دوران بسیار دور در ایران برگزار می شده، در زیر به روایت های گوناگونی که در مورد دلیل برگزاری این مناسبت تاریخی وجود دارد می پردازیم، و اما سبب نام گذاری این جشن براساس اسطوره ها:

1. تاریخ شروع آن را 10 بهمن می دانند و چون 50 روز و 50 شب تا آخر زمستان باقی مانده آنرا یک سده گاه دانسته و به این دلیل جشن سده می نامند.
2. برخی عقیده دارند زمانی که تعداد فرزندان مَشی و مَشیانه (اولین مهربان و مهربانوی نسل ایرانی) به 50 دختر و 50 پسر رسید این جشن بنیان نهاده شد.
3.  برخی نیز بر این عقیده اند که روزهای زمستان چون به روز صدم رسید (در گذشته ی دور، شروع زمستان را از آبان ماه می دانسته اند پس 10 بهمن روز صدم زمستان بود) آن روز را شروع جشن سده نام گذاری کرده اند.
4. سده به معنای طلوع می باشد و چون شب یلدا شب قبل از تولد خورشید دانسته می شده، جشن سده در واقع جشن 40 روزگی خورشید بوده است.
5. در شاهنامه ی فردوسی پاکزاد دلیل جشن سده، چنین بیان شده است؛ هوشنگ شاه به شکار رفته بود که بر سر را هش ماری سیاه پیدا شد. او سنگی به سمت مار پرتاب کرد ولی سنگ به مار نخورد و در عوض به سنگ دیگری برخورد کرد و از برخورد دو سنگ جرقه ی آتش بوجود آمد و مردم با پیدایش آتش، جشن گرفتند و آن آتش را همواره روشن نگه داشتند و این جشن را جشن سده نامیدند. در     این داستان آتش نشانه ی زیبایی، برکت، آسایش و نشانه ای از جانب پروردگار می باشد و مار سیاه نشانه ی بدی، تباهی، مرگ و هر چیز شیطانی است چون با روشن شدن آتش مار هم می گریزد، پس خوبی بر بدی پیروز می شود.
6. اما براساس روایتی از نوروزنامه ی عمر خیام: وقتی که فریدون بر ضحاک ماردوش پیروز شد، یک صد تن از جوانان ایران زمین که قرار بود مغزشان خوراک مارهای ضحاک شود ولی بوسیله ی اَرمائیل سردار نیک سیرت در دژی در کوه دماوند پنهان شده بودند، بعد از این پیروزی و دربند شدن ضحاک، از کوه پایین آمده و در جمع هم وطنان آزاد شده ی خود به جشن و پای کوبی مشغول می شوند و این روز آغاز جشن سده نام گرفته است.

در دوران های مختلف تاریخ ایران مردم این جشن را به روش های زیر برگزار می کردند:

در هزار سال پیش در زمان مَرداویج مردم برای جشن سده آتش روشن می کردند و          پرنده هایی مثل کبوتر و کلاغ از کاغذ می ساختند و درون آن ها آتش قرار می دادند و آن ها را از بالای کوه به سمت پایین رها می کردند، همچنین در گوی های سفالی آتش روشن می کردند و این جشن را با شادی برگزار می نمودند.

در دوران سلطان مسعود غزنوی مردم پنج روز قبل از شروع جشن سده با هم به هَرَس کردن درختان می پرداختند و شاخه های بریده شده را جمع آوری کرده و آتش بزرگی در روز شروع جشن سده بر پا می کردند و بعد از خاموشی آتش خاکستر آن را روی مزارع خود می پاشیدند و اعتقاد داشتند که این خاکستر سبب حاصلخیز شدن خاک مزرعه شان می شد.

در یزد مردم نانی به نام سُروک می پختند و با روغن ارده بین هم تقسیم می کردند و سازی به نام اَرَدونه (اَهوراگونه) که شبیه دَف می باشد می نواختند، شعر می خواندند و می رقصیدند جشن سده هم دلیلی دیگر بر شاد زیستن ایرانیان در دوران مختلف تاریخشان دارد.

فراموش نکنیم که ما بازنده نگه داشتن آداب و رسوم خود و آشنایی با این مناسبت ها برای کشور و مردم خود احترام و ارزش قائل می شویم.

«آتش مهر وطن است کاندرین ملک نخواهد که شب تار بُوَد

در چنین جشن طَرَب، آری خورشیدِ دگر گر بتابد زدل خاک، سِزاوار بود

خرم است این سده و شادروان باد که گفت: شب جشن سده را حرمت بسیار بود»